Sevdiklerimizle birlikte bulunduğumuz rakı sofralarındaki meze seçimleri arasında ilk akla gelenlerdir birisi humustur. Humusun ana malzemesini nohut oluşturur: 10 bin yıl önce Türkiye’de ekilmeye başlanan ilk baklagillerdendir. Huomous ve Hummus olarak da yazılmaktadır. Humus Arapça’da nohut anlamına gelmektedir. Tarih sürecinde humus farklı coğrafyalarla zenginlemiş ve farklı alternatifleri türetilmiştir. Gerçek humus tarifi şeklinde tanımlayabileceğimiz bir humus olmasa da bileşenlerinin temelini şu şekilde sıralayabiliriz: nohut, tahin, limon suyu, zeytinyağı ve baharatlar. Tarih boyunca damak tadına ve farklı coğrafyaların da etkisiyle evrilen humus; bir taraftan besleyici bir temel olurken, diğer taraftan da farklı baharatlar ve lezzetlerle bezenmiş bir yıldız olmuştur.
Humusun ilk nerede doğduğu konusunda, kimi kaynaklarda MÖ 3000’lere işaret edilmekte, kimi kaynaklarda ise ilk Babil bahçelerinde olduğu ileri sürülmektedir. 12. yüzyılda Eyyubiler tarafından hazırlandığı bilgisi de farklı kaynaklarda yer almaktadır. Tarihin derinliklerinden gelen bu kremamsı eşsiz lezzetin hikayesi, farklı kültürlerin buluştuğu bir serüvene dönüştüğünü söylemek oldukça yerinde olacaktır.
Humus Nedir?
Humus, genellikle nohut, tahin, zeytinyağı, limon suyu, sarımsak ve baharatlar gibi malzemelerin karışımı ile hazırlanan bir Orta Doğu kökenli mezedir. Bu malzemelerin püre hâline getirilerek elde edilmesi ile hazırlanan, zengin bir profile sahiptir.
Nohut, humusun temel bileşenidir. Protein, lif, demir ve B vitaminleri gibi önemli besinleri barındırır. Tahin, nohut püresine kremamsı bir doku ve yoğun bir lezzet katarken, zeytinyağı humusa yumuşaklık ve enginlik katar. Limon suyu tazelik ve asidik bir lezzet sağlarken, baharatlar ise humusun karakteristik aromasını oluşturur. Humus genellikle ekmek, sebzeler veya daha çıtır dediğimiz cips ya da gevrekler ile birlikte tüketilir. Dünyada popüler bir atıştırmalık, dip sos olarak bilinmektedir.
Humus Nerenin, Tarihi Nedir?
Humusun kökenine bakacak olursak eğer, humus tarifleri MÖ 13. yüzyıla kadar uzanır. Orta Doğu’nun tarih boyunca farklı medeniyetlere ev sahipliği yapması humusun çeşitli yorumlarla zaman içinde evrim geçirmesine yol açmıştır. Nohut, bölge halkı için değerli bir protein kaynağı sağlamıştır.
Tarih boyunca evrilen ve farklı coğrafyalardan izler taşıyan humus; bir taraftan besleyici bir temel olurken, diğer taraftan da farklı baharatlar ve lezzetlerle bezenmiş bir yıldız haline gelmiştir. Humusun ilk olarak nerede ve nasıl bulunduğu konusunda net bir bilgiye rastlanmasa da Orta Doğu, Kuzey Afrika ve Anadolu’da yüzyıllardır yapıldığı bilinmektedir. Bunun yanı sıra Antik Roma’da en sevilen sokak yemeklerindendir ve antik döneme ait yemek tariflerinde humusa rastlanır. Günümüzdeki pürüzsüz yapıda olup olmadığı da tartışılmıştır, taneli olarak yapılıp yapılmadığı bir soru işaretidir.
Orta Doğu mutfağının gizli hazinelerinden biri olan humus, binlerce yıl öncesine dayanan zengin bir tarihe sahip. Bu muazzam lezzet; Lübnan, Suriye, Filistin ve İsrail gibi ülkelerde köken bulurken; nohut, tahin, zeytinyağı, sarımsak ve baharatların mükemmel dansını içerir. Humusun tarihi, antik dönemlere kadar gitse de tam olarak hangi bölgede doğduğu kesin olarak bilinmemektedir.
Günümüzde Humus sadece Orta Doğu’nun sınırlarında kalmamıştır, bu sınırları aşarak dünya mutfağında da kendine bir yer edinmiştir. Dünya genelinde popüler bir atıştırmalık ve dip sos olarak bilinmektedir. Sağlıklı beslenme trendleri ve vejetaryen ya da vegan yaşam tarzına da uyumlu olarak önemli bir yere sahiptir. Evlerimizde, restoran sofralarında humus; lezzetin vazgeçilmez bir parçası haline gelmiştir.
Humus, sadece bir meze değil aynı zamanda zengin kültür ve mutfak mirasıdır.
Humus Çeşitleri Nelerdir?
Bugün humus, dünya genelinde popüler bir atıştırmalık, dip sos ve hatta ana yemek olarak tüketilmekte. Yüzyıllar boyunca evrim geçiren bu besleyici mezeyi denemek aynı zamanda zengin kültürlere yolculuk yapmak gibi.
Humus sadece bir meze değil, aynı zamanda tarihle iç içe geçmiş bir lezzet mirası. İnsanların kültürlerini, zevklerini ve tarihini bir araya getiren bu besleyici lezzet, dünya mutfağının vazgeçilmez bir parçası hâline gelmiştir.
Humus, sınırları zorlayarak her damak zevkine hitap etmeyi başarıyor. Birçok farklı damak tadına entegre edilebilir şekilde tariflerine ve çeşitlerine rastlamak mümkün. Orta Doğu mutfağının vazgeçilmez lezzetlerinden biri olmanın ötesinde, birbirinden çeşitli ve lezzetli zenginleşen tarifler mümkün. Humusun farklı çeşitleri ve varyasyonları pek çok ülkede sevilerek tüketilmekte.
Humus çeşitleri damak tadına göre uyarlanabilir niteliktedir. Bu çeşitlerden bazıları: Klasik humus, baharatlı humus, pastırmalı humus, zeytinli humus, avokadolu humus, füme kırmızı biberli humus, ıspanaklı humus, fıstıklı humus, yoğurtlu humus şeklinde listelenebilir ve türetilebilir.
Pastırmalı Humus
Humusun tarihi mirasını daha ilginç hâle getiren ise pastırmalı humusun ortaya çıkışı. Pastırmanın baharatlı ve kendine özgü lezzeti, humusun hafif kremamsı dokusuyla birleşerek gerçek bir şölen oluşturmakta.
Sıcak pide veya ekmeğe sürülerek ya da tek başına tüketildiğinde damakta bıraktığı tat, günün lezzet derecesini iyileştirir şekilde.
Hatay Usulü Humus
Hatay usulü humus, Türkiye’nin güneyinde bulunan Hatay iline özgü bir lezzettir ve klasik humustan belirgin şekilde farklılık gösterebilir. Hatay mutfağı, zengin bir mutfaktır ve humusu da kendine özgü bir şekilde tat kazandırmışlardır. Genel olarak şu özellik ve içerikte farklılaştığı bilgisi kaynaklarda yer almaktadır; baharatlar, zeytinyağı, Antakya tahini, nar ekşisi, sumak ve sunumunda nar taneleri gibi kullanımların oranlarının farklılaştırılmasıyla birlikte bu mutfağa özgü damak tadına uyarlandığı bilgisi mevcuttur. Hatay kendi içinde de ilçeler bazında farklı humus yapımı şekilleri mevcuttur.
Gabbiano Balık’ta Pastırmalı Humus Deneyimi
Pastırma ile zenginleştirilmiş, mis gibi tahin ve taze sıkılmış limon suyu ile buluşan humusumuz, damaklarınızda bir dansa dönüşecek. Yumuşacık dokusu ve yoğun aromasıyla sizi büyülemeye hazır.
Sağlıklı ve hafif bir atıştırmalık istiyorsanız, pastırmalı humus tam da aradığınız lezzet. Aynı zamanda partilerin, buluşmaların ve özel günlerin vazgeçilmezi olmaya aday!